Ngày xưa, ở làng Hạ Bì, có một người tên là Yết Kiêu làm nghề đánh cá. Cuộc sống của ông rất bình dị, mỗi ngày trôi qua đều là những chuyến ra khơi bắt cá, mưu sinh qua ngày. Nhưng chẳng ai ngờ, một sự việc kỳ lạ đã biến ông từ một người dân bình thường thành một anh hùng huyền thoại.

Một đêm trăng sáng, khi Yết Kiêu đang đi dọc theo bờ biển để trở về làng, bỗng ông thấy trên bãi có hai con trâu lớn đang ghì sừng, húc nhau kịch liệt dưới ánh trăng khuya. Nhìn thấy cảnh tượng đó, ông không khỏi ngạc nhiên và lo lắng rằng chúng có thể gây nguy hiểm cho người dân quanh vùng. Sẵn cây đòn ống trong tay, ông dũng cảm xông lại, phang mạnh vào mình hai con trâu để tách chúng ra.

Nhưng điều kỳ lạ xảy ra ngay sau đó: hai con trâu bỗng nhiên chạy thẳng xuống biển rồi biến mất vào làn nước đen thẳm. Yết Kiêu kinh ngạc, biết chắc rằng hai con trâu ấy không phải là những con trâu bình thường mà có lẽ là trâu thần. Khi nhìn lại cây đòn ống, ông phát hiện có mấy sợi lông trâu dính vào đó. Nghĩ rằng đây là một cơ hội hiếm có, ông mừng rỡ, nhanh chóng bỏ những sợi lông vào miệng và nuốt chúng.

Từ đó, sức khỏe của Yết Kiêu trở nên phi thường. Ông mạnh mẽ hơn bất kỳ người nào trong làng, không ai có thể địch nổi ông. Đặc biệt, Yết Kiêu còn có khả năng lội nước tuyệt đỉnh. Mỗi lần ông lặn xuống biển bắt cá, mọi người cứ ngỡ ông đang đi lại trên đất liền. Nhiều lần ông có thể sống dưới nước liên tục sáu, bảy ngày mới lên.

Thời gian trôi qua, đất nước gặp phải mối đe dọa lớn từ quân giặc ngoại bang. Chúng kéo đến với hàng trăm chiếc tàu lớn, tiến vào cửa biển Vạn Ninh, cướp bóc, đốt phá thuyền bè và chài lưới của người dân. Đâu đâu cũng thấy cảnh tang tóc, đau thương. Quân triều đình ra đối địch nhưng bị đánh đắm không thương tiếc. Nhà vua vô cùng lo lắng, và ra lệnh tìm kiếm người có tài năng để cứu nước, hứa sẽ phong cho người đó quyền cao chức trọng.

Yết Kiêu nghe tin liền đến gặp vua và tâu rằng:

– Thần tuy tài hèn sức yếu nhưng cũng quyết cho lũ chúng nó vào bụng cá.

Vua hỏi:

– Ngươi cần bao nhiêu người và thuyền bè để đối địch với giặc?

Yết Kiêu đáp:

– Tâu bệ hạ, chỉ một mình thần cũng đủ để đánh đuổi chúng.

Nhà vua vô cùng vui mừng, phong cho Yết Kiêu làm Đô thống cầm thủy quân, giao cho ông nhiệm vụ đánh giặc.

Khi đến cửa biển Vạn Ninh, Yết Kiêu cho quân sĩ nghỉ ngơi, chỉ dặn họ chuẩn bị cho ông một cái khoan và một cái búa. Sau đó, một mình ông lặn xuống đáy biển, tìm đến những chiếc tàu của giặc. Ông nhanh chóng khoan và đục đáy tàu, làm cho chúng chìm đắm từng chiếc một mà giặc không hề hay biết.

Chỉ trong một ngày, Yết Kiêu đã đánh đắm hơn hai mươi chiếc tàu giặc. Quân địch hoảng loạn, vội sai những tên quân có tài bơi lặn xuống nước do thám. Tuy nhiên, khi gặp Yết Kiêu, chúng chẳng phải là đối thủ của ông, tất cả đều bị tiêu diệt.

Khi biết không thể đối đầu với Yết Kiêu dưới nước, quân giặc bèn dùng một chiếc ống dòm thủy tinh có phép nhìn thấu đáy biển để quan sát. Chúng phát hiện Yết Kiêu đang di chuyển nhanh nhẹn như đi trên bộ và lập tức dùng một cái vó sắt lớn chụp xuống khi ông đang mải đục một chiếc tàu. Bị bắt sống, Yết Kiêu bị quân giặc tra khảo:

– Trong nước ngươi, có bao nhiêu người lặn giỏi như ngươi?

Yết Kiêu bình tĩnh đáp:

– Ở nước ta, không kể những người có thể đi dưới nước suốt mười ngày không lên, chỉ riêng hạng như ta, một trăm chiếc tàu của các ngươi cũng không đủ để chở hết. Hiện giờ ở dưới nước, hết lớp này xuống lại lớp khác lên, không bao giờ vắng người.

Quân giặc nghe vậy vô cùng kinh hãi, cuối cùng chúng tìm cách dụ dỗ:

– Nếu ngươi dẫn chúng ta đi bắt những người đó, chúng ta sẽ trọng thưởng. Nếu không, ngươi sẽ bị giết chết.

Yết Kiêu mỉm cười đáp:

– Được, hãy theo ta, ta sẽ chỉ cho!

Quân giặc tưởng thật, bắt ông cùng mười tên lính đem vó sắt đi dò tìm trên biển. Tuy nhiên, khi chúng đang mải mê tìm kiếm, Yết Kiêu nhanh chóng nhảy xuống nước và trốn thoát.

Quân giặc ngơ ngác, sợ hãi khi thấy không thể bắt được ông. Cuối cùng, sau khi bị tổn thất nặng nề và nghe tin đồn rằng nước Nam có nhiều người tài lặn như Yết Kiêu, chúng đành phải rút quân, không dám quấy nhiễu nữa.

Nhà vua vô cùng vui mừng, phong Yết Kiêu làm đại vương, ca ngợi công lao to lớn của ông. Sau khi ông mất, người dân lập đền thờ Yết Kiêu ở cửa Vạn Ninh và nhiều nơi khác để tưởng nhớ vị anh hùng đã bảo vệ quê hương trước giặc ngoại xâm. Yết Kiêu trở thành biểu tượng của lòng dũng cảm, trí tuệ và sự kiên cường trong lòng dân tộc.