Ngày xửa ngày xưa, trong một ngôi làng nhỏ, có một nhà buôn giàu có nhưng nổi tiếng là gian tham và xảo trá. Nhà này đã nghĩ ra một mưu kế độc ác để kiếm lợi: họ chế ra một chiếc cân đặc biệt, cán cân được làm rỗng và bên trong đổ đầy thủy ngân. Hai đầu cán bịt kín bằng đồng, khiến không ai biết được sự thật bên trong.

Khi cân hàng để bán cho khách, họ dốc cán về phía móc để cân nhẹ đi, nhưng khi mua hàng của ai, họ lại dốc cán về phía quả cân để tăng trọng lượng. Nhờ mưu kế này, nhà buôn luôn thu được phần lợi về mình, khiến họ ngày càng giàu có nhờ buôn bán gian lận.

Nhà buôn này có hai đứa con trai, mặt mũi khôi ngô, thông minh và học giỏi. Thiên hạ nhìn vào đều khen ngợi nhà này có phúc lớn, không chỉ giàu có mà còn có con cái tài giỏi.

Một hôm, hai vợ chồng ngồi bàn bạc với nhau:

– Chúng ta đã giàu có nhiều rồi, lại có hai đứa con khôn ngoan, học hành giỏi giang. Bây giờ, chúng ta nên phá bỏ cái cân gian trá này đi, để tích đức cho con cháu sau này.

Hai vợ chồng đồng thuận, làm lễ sám hối, cúng Phật và cáo cùng tổ tiên. Sau đó, họ đem chiếc cân ra chẻ. Khi chiếc cân bị chẻ ra, bên trong xuất hiện một cục máu đỏ, khiến hai vợ chồng hoảng sợ và hiểu rằng tội lỗi của mình không nhỏ.

Từ đó, hai vợ chồng quyết tâm tu nhân tích đức, tránh điều xấu, làm điều lành. Tuy nhiên, chỉ hai tháng sau, một trong hai đứa con của họ đột ngột qua đời. Chẳng bao lâu sau, đứa con còn lại cũng lăn ra chết nốt.

Hai vợ chồng đau khổ, khóc lóc thảm thiết, nghĩ rằng mình đã cải tà quy chánh, tại sao trời Phật vẫn không tha thứ. Họ rầu rĩ, không muốn làm ăn gì nữa, chỉ biết than trời trách phận.

Một đêm, trong giấc mơ, cả hai vợ chồng đều thấy ông Bụt hiện đến và nói:

– Các ngươi không nên trách Trời, hãy lo toan làm ăn tu tỉnh lại. Trước đây, Trời đã thấy các ngươi buôn bán lọc lừa, nên đã sai hai con quỷ đầu thai làm con các ngươi, để phá tan những của cải phi nghĩa mà các ngươi đã tích lũy bấy lâu. Nhưng vì các ngươi sớm biết hối lỗi, cải tà quy chánh, nên Trời mới bắt hai con quỷ ấy về. Đừng tiếc thương chúng nữa. Nếu các ngươi tiếp tục sống ngay lành, Trời sẽ ban cho hai đứa con khác để bù đắp.

Hai vợ chồng tỉnh giấc, hiểu ra lẽ trời. Họ không còn khóc thương con nữa, mà bắt đầu quay lại cuộc sống bình thường, làm ăn chăm chỉ và tích cực làm việc thiện, giúp đỡ người khác. Và quả nhiên, trời không phụ lòng người, hai vợ chồng sinh được hai đứa con trai khác, hiền lành, tử tế, và đều là những người văn hay chữ tốt. Khi lớn lên, hai đứa con này đã làm rạng danh gia đình, khiến cha mẹ được vẻ vang và sung sướng trong cảnh già.

Truyện cổ tích này nhắc nhở chúng ta rằng sống ngay thẳng, làm việc thiện sẽ luôn được đền đáp xứng đáng, và điều ác sẽ không bao giờ mang lại hạnh phúc bền lâu.