Làng Yên Lược nổi tiếng với một văn chỉ lộ thiên thờ Khổng Tử, nơi mà những giá trị học vấn và văn hóa được tôn vinh. Thế nhưng, có một vấn đề khiến người dân làng không hài lòng: Trâu bò thả rông, kéo vào khu văn chỉ để ăn cỏ và phóng uế bừa bãi, làm ô uế bệ thờ. Không thể chấp nhận tình trạng này tiếp diễn, bọn lý trưởng và cường hào quyết định họp làng để tìm ra giải pháp.

Sau nhiều cuộc bàn bạc, làng quyết định giao cho Xiển, một người dân nghèo khó nhưng nổi tiếng khôn ngoan, nhiệm vụ trông nom khu văn chỉ. Làng cũng đặt ra một lệ, nếu bò nhà ai xâm phạm vào khu vực văn chỉ, sẽ bị bắt làm thịt chia phần cho cả làng.

Lệ làng vừa ban ra, những nhà có bò lập tức dặn dò con cái và người ở giữ gìn bò thật cẩn thận. Xiển tuy cũng có một con bò, nhưng đó là con bò ốm yếu, gầy như cái mo khô. Thay vì giữ bò cẩn thận, Xiển thả bò ăn cỏ gần khu văn chỉ, chờ cơ hội.

Một ngày nọ, Xiển cố tình để con bò của mình đi vào khu văn chỉ, biết rằng điều này sẽ đến tai dân làng. Đúng như dự đoán, bọn lý trưởng và cường hào, vốn đang thèm thịt bò, lập tức cho người bắt bò của Xiển làm thịt. Xiển không hề phản đối, chỉ nhẹ nhàng nói:

“Lệ làng đặt ra, tôi không dám kêu ca gì. Nhưng xin làng nhớ từ nay trở đi, hễ bò nhà ai vào khu văn chỉ, làng sẽ bắt làm thịt tuốt.”

Thời gian trôi qua, Xiển âm thầm thực hiện kế hoạch của mình. Anh mua vài cỗ bài tam cúc và chia cho bọn trẻ chăn bò trong làng, rồi rủ chúng tìm một đám đất khô ráo, phẳng phiu để ngồi đánh bài. Trò chơi quá hấp dẫn, khiến lũ trẻ mải mê chơi mà quên mất nhiệm vụ trông nom đàn bò.

Trong lúc đó, Xiển âm thầm dẫn dắt đàn bò đến gần khu văn chỉ. Khi cổng mở ra, nhìn thấy cỏ xanh tươi bên trong, từng con bò một lũ lượt kéo vào khu văn chỉ, không con nào chịu đứng ngoài.

Xiển đóng cổng lại và chạy đi gọi dân làng ra bắt bò. Kết quả, làng bắt được hơn một trăm con bò, phần lớn là của bọn lý trưởng, cường hào giàu có. Lúc này, chúng mới nhận ra mình đã mắc mưu, nhưng đã muộn.

Bàn bạc mãi, chúng quyết định không làm thịt hết số bò, vì như vậy sẽ gây thiệt hại lớn. Xiển nhân cơ hội này, kiên quyết yêu cầu làng phải đền cho anh một con bò béo để bù lại con bò gầy trước đó bị làm thịt. Không còn cách nào khác, bọn lý trưởng, cường hào đành đồng ý.

Thế nhưng, Xiển không dừng lại ở đó. Anh yêu cầu hai lựa chọn: hoặc là đem làm thịt tất cả số bò, hoặc chia đều cho mỗi nhà một con. Sau khi tính toán, bọn lý trưởng và cường hào buộc phải chọn cách chia đều số bò, vì như vậy họ vẫn giữ được một con, còn hơn là mất hết.

Kết quả là Xiển không chỉ đổi được một con bò béo, mà cả làng cũng được mỗi nhà một con. Câu chuyện này không chỉ là một bài học về mưu trí mà còn về sự công bằng và sự khôn khéo trong cuộc sống.

Lời kết:

Câu chuyện về Xiển là một minh chứng cho trí tuệ và lòng kiên nhẫn. Trong cuộc sống, đôi khi chúng ta cần phải suy nghĩ sáng tạo để giải quyết vấn đề một cách hiệu quả và công bằng.