Ngày xưa, tại vùng cao nguyên lạnh lẽo, có một nàng công chúa tên là Tường Vi. Nàng sống một mình trong cung điện lẻ loi nằm trên thượng nguồn, nơi sương mù bao phủ quanh năm. Sự cô đơn giữa rừng núi hoang vu càng làm nổi bật vẻ đẹp kỳ diệu của nàng: mái tóc dài óng ả, làn da trắng mịn màng như tuyết, gương mặt trắng hồng như hoa đào, và đôi môi mọng đỏ như trái chín trong màn sương xám. Nhưng đẹp nhất ở nàng vẫn là đôi mắt ướt sáng long lanh, tựa như giọt sương buổi sớm, luôn chứa đựng nỗi buồn sâu thẳm.

Công chúa Tường Vi nổi tiếng khắp nơi với nhan sắc tuyệt trần. Nhưng dù nàng xinh đẹp đến đâu, lòng nàng vẫn luôn u buồn. Nàng sống lẻ loi giữa chốn hoang vu bởi vì một lời tiên tri đã định đoạt số phận nàng. Nhà tiên tri từng nói với vua cha rằng cuộc đời nàng sẽ phải chịu nhiều bất hạnh, và để tránh những điều xấu xa ấy, vua cha đành đem nàng giấu đi, cất giữ nàng tại một nơi hẻo lánh, đèo heo hút gió, mong rằng điều đó có thể tránh được tai họa.

Thế nhưng, tiếng đồn về sắc đẹp của công chúa Tường Vi vẫn lan nhanh khắp chốn. Người ta kể rằng, vào những buổi chiều khi mặt trời lặn, giọng hát của nàng ngân vang giữa núi đồi, hòa cùng tiếng hót véo von của những chú chim non và tiếng gió reo trên biển, tạo nên một bản nhạc thiên nhiên diệu kỳ. Bao nhiêu người nghe đến sắc đẹp và giọng hát của nàng đã bất chấp cả lời tiên tri để đến cầu hôn, mong được cưới nàng làm vợ. Nhưng vua cha vẫn một mực từ chối, lòng ngài tuy lo lắng nhưng vẫn luôn mong tìm được một người phò mã xứng đáng với nàng.

Một ngày nọ, công chúa Tường Vi lâm bệnh nặng. Mọi thầy thuốc đều cố gắng hết sức, nhưng bệnh tình của nàng ngày càng trầm trọng. Khi mọi người đang tuyệt vọng, nhà tiên tri ngày xưa bất ngờ xuất hiện. Ông nói rằng bệnh của công chúa chỉ có thể chữa khỏi bằng cánh lá của một loài hoa trắng mọc cheo leo trên đỉnh núi, giữa hai vực thẳm và một ngọn thác. Nghe vậy, vua cha quyết tâm tìm cho bằng được loài hoa đó để cứu con gái mình. Ngài truyền lệnh rằng, hễ ai kiếm được đóa hoa trắng ấy sẽ được lấy công chúa làm vợ và kế vị ngôi báu.

Lệnh vua ban ra, bao nhiêu chàng trai đua nhau vào rừng tìm kiếm, nhưng đều thất vọng trở về tay không. Sức khỏe của Tường Vi ngày càng suy kiệt, như ánh chiều tắt dần. Khi mọi hy vọng dường như đã cạn kiệt, thì bỗng một hôm, có một chàng tiều phu trẻ tuổi, vẻ ngoài nghèo nàn, đến cung điện và dâng lên nhà vua một bông hoa trắng.

Bông hoa trắng ấy tựa như có phép màu. Từng cánh hoa tinh khiết dần dần hồi sinh sức khỏe của công chúa. Đôi mắt nàng từ từ mở ra, và người đầu tiên nàng nhìn thấy chính là chàng trai nghèo khó đã mang bông hoa đến để chữa bệnh cho nàng. Thấy con gái khỏe lại, nhà vua vui mừng khôn xiết, giữ đúng lời hứa, phong cho chàng tiều phu làm phò mã.

Lễ cưới của công chúa và phò mã trẻ được cử hành trong niềm hân hoan của cả vương quốc. Nhưng niềm vui chưa kịp trọn vẹn, đất nước lại bị giặc ngoại xâm đe dọa. Tuân lệnh vua cha, chàng phò mã trẻ phải cầm quân ra trận, tạm chia tay với người vợ yêu dấu. Họ hẹn nhau ngày trở về đoàn tụ, và chiều chiều, những cơn gió vẫn mang theo lời nhắn nhủ yêu thương của họ, những cánh chim vẫn đều đặn bay về trao gửi tin tức.

Thế nhưng, một hôm Tường Vi bỗng bặt tin của chồng. Nàng chờ mãi, ngày ngày ra nơi thác núi ngóng tin chồng, nhưng những cánh chim bay đi rồi lại trở về lặng lẽ, không mang theo tin tức gì. Cuối cùng, một buổi chiều, chim bay về đem theo tin dữ. Tường Vi bật khóc nức nở, nỗi đau đớn và thương nhớ chồng khiến nàng quyết định gieo mình xuống dòng thác, mất tích giữa dòng nước ào ạt.

Từ nơi chân nàng đứng, những giọt nước mắt của Tường Vi rơi xuống hòa cùng dòng thác. Và thật kỳ diệu, nơi đó mọc lên một loài hoa mới, dáng dấp y hệt như đóa hoa trắng mà chàng tiều phu đã dâng nhà vua năm nào. Loài hoa này nở bên dòng thác, êm đềm và dịu dàng, nhưng vẫn kiêu sa đứng vững giữa đất trời khắc nghiệt của cao nguyên.

Lạ lùng thay, trong những ngày u buồn nhất, khi những người lữ khách vô tình soi bóng trên dòng nước, sẽ thấy bóng phản chiếu của những đóa hoa mang màu mắt long lanh, tựa như đôi mắt của nàng công chúa Tường Vi. Từ đó, loài hoa ấy được đặt tên là Tường Vi, để tưởng nhớ đến nàng công chúa chung thủy, người đã chờ chồng đến tận phút cuối cùng.

Bài học nhỏ:

Sự tích hoa Tường Vi là lời nhắc nhở về lòng thủy chung, tình yêu sâu sắc và sự hy sinh cao cả. Nàng công chúa đã sống và yêu hết mình, dù phải chịu đựng bao nhiêu khổ đau và mất mát. Những ai biết yêu thương và sống vì người khác sẽ luôn được nhớ đến, như bông hoa Tường Vi kia, vẫn nở rộ giữa đất trời, mãi mãi là biểu tượng của tình yêu và sự kiên cường.